Handelen met compassie.

Handelen met compassie.

Zie de wereld met Liefde.

De essentie.

Compassie of mededogen is het vermogen om ons betrokken te voelen bij pijn en lijden. Zowel dat van onszelf als dat van anderen. Het gaat samen met de wens deze pijn en dit lijden te verlichten en de bereidheid daarin verantwoordelijkheid te nemen. Het is een algemeen menselijke eigenschap, die bij ieder in aanleg aanwezig is, maar die vaak om allerlei redenen niet tot bloei gekomen is. Wat bij iedereen natuurlijk wel tot bloei kan komen en zich in de loop der jaren vaak om allerlei redenen ook vanzelf kan manifesteren. Doch, terwijl medelijden vooral gepaard gaat met angst en sentimentaliteit, vraagt compassie veelal om moed en ruimhartigheid. Maar compassie is nadrukkelijk geen medelijden. Medelijden is meer een projectie van de eigen angst of sentimentele gevoelens, die ons doen verzinken in wat we zien. Medelijden ziet de ander los van onszelf en kan mogelijk leiden tot een bevoogdende, zelfgenoegzame houding die vaak niet tot actie leidt. Het leed en de onrechtvaardigheid in de wereld om ons heen is vaak zo verschrikkelijk en hopeloos dat we onze ogen ervoor sluiten, omdat het ons zo raakt en we ons machteloos en hulpeloos voelen om er iets aan te doen. Mensen moeten meer onthecht raken, beter leren om de problemen wel in de juiste context te zien en het zich ook aan te trekken, maar niet zodanig dat ze er al hun energie en gevoel voor evenwicht door verliezen. Men moet leren de dingen in proportie te zien en weten dat de problemen bestaan. Maar proberen binnen de mogelijkheden die er zijn, zo goed mogelijk mee leren om te gaan en tegelijk zich er aan onthecht te blijven. Men moet zich onthechten, niet van de problemen zelf maar van de reactie(s) daarop. Oprechte gevoelens van pijn en verdriet laten zien dat het ‘Hart’ leeft, gezond is en reageert op menselijke nood. Maar ‘dien de nood’ actief en doelmatig en men zal zien dat de pijn en het lijden geleidelijk aan minder zal worden. Naarmate men er doelmatiger en efficiënter mee leert om te gaan, zal men er minder emotioneel bij betrokken raken. Een groot deel van de pijn en het lijden wordt veroorzaakt door het gevoel dat men er incapabel en hulpeloos tegenover staat, wat passiviteit in de hand werkt.

Compassie als kompas.

Het universele begrip van compassie is gebaseerd op het besef dat alle mensen gelukkig willen zijn en lijden en verdriet willen vermijden. Geef en gun een ander wat men zelf ook heeft en wat men zelf wenst. Compassie is al enige tijd uitgebreid beschreven in het ‘Handvest voor Compassie’ van Karen Armstrong, die in 2008 de prestigieuze Amerikaanse TED-prijs won. De TED-prijs wordt jaarlijks toegekend aan iemand met een vernieuwende en stoutmoedige visie voor een inspirerende mondiale verandering. Armstrong besloot het prijzengeld te gebruiken om het besef van compassie en het in praktijk brengen ervan wereldwijd aan te moedigen. Om haar doel te bereiken zette Armstrong een internationale website op, waarop mensen over de hele wereld konden meedenken en bijdragen konden leveren. Achttien vertegenwoordigers van ‘religieuze, morele en burgergroepen’ van over de hele wereld, stelden een tekst samen uit de reacties die op de website ontvangen werden. Op 12 november 2009 werd het ‘Handvest voor Compassie’ voor het eerst uitgebracht en gepresenteerd in 32 landen en op 175 bijeenkomsten. Volgens de website: ‘Het Handvest voor Compassie’, is dit een document dat uitstijgt boven religieuze, ideologische en nationale verschillen. Gesteund door vooraanstaande denkers uit vele tradities, inspireert het Handvest over de hele wereld tot de Gulden Regel: ‘Wat jij niet wilt dat jou geschiedt, doe dat een ander niet’. Het ‘Handvest voor Compassie’ is een gezamenlijke inspanning om niet alleen te denken met compassie, maar ook het handelen met compassie op welk gebied van de samenleving dan ook, centraal te stellen. Compassie is geworteld in de principiële vastbeslotenheid om onszelf in de schoenen van de ander te verplaatsen en vormt de kern van alle religieuze en ethische stelsels. Het vastleggen van het Handvest heeft allerlei initiatieven doen ontstaan, zoals ‘compassievolle’ steden en verschillende bewustmakingscursussen. De website verzamelt verhalen en artikelen over daden van compassie.

Het ‘Handvest voor Compassie’.

Het principe van compassie of mededogen ligt ten grondslag aan alle religieuze, ethische en spirituele tradities. Steeds opnieuw wordt daarmee een beroep gedaan op ons om anderen te behandelen zoals wij zelf behandeld willen worden. Compassie is onze drijfveer om ons onvermoeibaar in te zetten voor het verzachten van het leed van onze medeschepselen, om terug te treden uit het middelpunt van onze wereld en een ander voor het voetlicht te plaatsen. Om daarmee recht te doen aan de onschendbare heiligheid van ieder mens en zonder uitzondering een ieder ander, te behandelen met volstrekte ‘waardigheid, billijkheid en respect’. Daarbij hoort tevens de opdracht om zowel in het openbare als in het privéleven er voor te waken, geen enkele vorm van leed aan anderen te veroorzaken. ‘Door gewelddadig te handelen, door de kwaliteit van het leven van een ander te verslechteren, door de grondrechten van anderen te misbruiken of te ontkennen..; alsook door haat te zaaien en laatdunkend over anderen te spreken, zelfs over onze vijanden, doen wij de menselijkheid die wij allen op deze wereld met elkaar delen geweld aan’. Wij erkennen dat wij er niet in geslaagd zijn een leven te leiden vervuld van compassie en dat sommigen uit naam van hun religieuze overtuiging, het totale menselijke leed groter of soms zelfs vele malen groter hebben gemaakt. Daarom roept het Handvest iedere man en vrouw op om:

-          Compassie opnieuw tot de kern van moreel handelen en van religie te maken;

-          Terug te keren naar het oude principe dat iedere interpretatie van geschriften die aanzetten tot geweld, haat of minachting geen enkele legitimiteit heeft;

-          Garant te staan voor de verstrekking van correcte en respectvolle informatie over tradities, godsdiensten en culturen aan jongeren;

-          Positieve waardering van culturele en religieuze verscheidenheid te stimuleren;

-          Bij te dragen aan medeleven, gebaseerd op kennis, voor het leed van alle mensen. Ook van hen die wij als onze vijanden zien;

Het is daarom ook van wezenlijk belang dat wij in onze gepolariseerde wereld, compassie tot een ‘duidelijke, lichtende en dynamische’ kracht maken. Indien compassie geworteld is in de principiële vastbeslotenheid om uit te stijgen boven egoïsme, kan zij ‘politieke, dogmatische en religieuze’ grenzen slechten. Als product van onze wezenlijke afhankelijkheid van elkaar, speelt compassie een fundamentele rol binnen menselijke relaties en bij een volwaardig mensdom. Compassie voert naar verlichting en is onmisbaar voor het realiseren van een eerlijke economie en een harmonieuze wereldgemeenschap, die met elkaar in vrede leeft. Derhalve is de taak die voor ons ligt duidelijk:

‘Open de vensters van de ziel en laat het licht van de ziel ons leven verlichten. Laat de kennis en het doel van de ziel zich uitdrukken doormiddel van de ontwaakte intuïtie. Ken de betekenis van ‘mededogen’ en verspreid die liefde overal om ons heen. Laat de wijsheid van de ziel alle illusies verdrijven en word een Licht voor elkaar. Dat is de taak van een ieder die het ‘Pad van Licht’ wil betreden. Wek de intuïtie en verdrijf de duisternis. Wek de intuïtie en ban alle angsten uit. Compassie of mededogen ontstaat altijd uit begrip en begrip is de uitkomst van diepgaand contemplatief beschouwen’.

De ‘stem van de stilte’.

‘Uw Ziel lene haar oor aan elke kreet van smart, gelijk de lotusbloem haar hart ontbloot om zich te laven aan de morgenzon. Laat de felle Zon niet één smarte traan drogen, voor gij die zelf uit het oog van de lijder gewist hebt. Doch elke hete traan, door mensenoog geweend, valle neder op uw hart en blijven daar en worde nimmer weggevaagd, voordat de smart die hem veroorzaakte gelenigd is. Deze tranen, oh gij met een hart vol mededogen, zijn de stromen, die de velden van onsterfelijke barmhartigheid besproeien’.

Bon: www.charterforcompassion.org/handvestvoorcompassie.nl En een gedicht van H.P. Blavatsky.